Olejarnia z Dąbrowy Szlacheckiej z powiatu krakowskiego, zbudowana została w II połowie XIX wieku. W 1902 roku, obiekt przeszedł gruntowny remont, co potwierdza data „1902” widniejąca na nadprożu drzwi wejściowych. Olejarnia od roku 1945 służyła właścicielom jako stodoła pomocnicza.
W 1970 roku, olejarnia została przeniesiona na teren Muzeum- Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie. Po odbudowie i urządzeniu wnętrza, olejarnia została oddana do użytku i celów eksploatacyjnych w 1976 roku. Jako obiekt przemysłowy dołączyła do zespołu zagrody sołtysiej z Przegini Duchownej.
Olejarnia o konstrukcji zrębowej, zbudowana jest z półokrąglaków łączonych w węgłach „ na obłap”, osadzona jest na podmurówce z kamienia. Posiada czterospadowy, strzelisty dach, kryty słomą. Wnętrze olejarni jest jednoprzestrzenne z glinianą polepą. Wyposażona jest w kompletne, oryginalne sprzęty służące do wyrobu oleju: dwie, drewniane stępy nożne do miażdżenia siemienia lnianego, prasę taranową do tłoczenia oleju, palenisko do podgrzewania mączki .
Tradycyjny, jeden cykl tłoczenia oleju trwał około 20 minut. Przebiegał on według ściśle określonych etapów: najpierw rozdrabniano nasiona, potem przystępowano do zagniecenia ciast czyli matowienia, kolejno zasmażania i wytłaczania. W olejarni najczęściej stosowanymi roślinami do wyroby oleju były: len, konopie, mak, rzepak, słonecznik, gorczyca. Olej spożywano zazwyczaj w stanie surowym, najczęściej świeży z solą, chlebem i cebulą, używany był też jako omasta ziemniaków czy barszczu. Olej, a zwłaszcza olej lniany miał wszechstronne zastosowania jako środek leczniczy. Leczono nim m.in: schorzenia żołądka i jelit, kaszel, duszności, bóle nerek i kolki. Zewnętrznie powszechnie używano go do leczenia wrzodów, odmrożeń i oparzeń skóry.
Opracowanie: Izabela Jarczyk