Dwór w Karniowicach

Dwór w Karniowicach

Historia:
Karniowice to XIII wieczna wieś rycerska, która na przestrzeni lat wielokrotnie zmieniała właścicieli. Wsią władały rody, takie jak: Tęczyńscy, Ossolińscy, Morsztynowie, Bartynowscy, Lewiccy.

Na przełomie XVII i XVIII wieku, w Karniowicach znajdował się murowany, późnobarokowy dwór mający charakter budowli obronnej. Obok dworu znajdowała się kaplica, całość otoczona była parkiem. W 1856 roku, majątek w Karniowicach został zakupiony przez Stanisława Mieroszewskiego, radnego miasta Krakowa. W 1860 roku, Mieroszewski dokonał przebudowy istniejącego dworu, wzbogacając go o lukarny i ganek z oryginalnym neorokokowym przyczółkiem ozdobionym herbem Ślepowron i łacińską sentencją „ Miłość ojczyzny naszym obowiązkiem”. Stanisław Mieroszewski odnowił również barokową kaplicę pochodzącą z XVII wieku, znajdującą się w sąsiedztwie dworu.

Od XIX wieku zespół dworski był w posiadaniu rodziny Skrzyńskich, natomiast od końca lat 20. właścicielem był Marian Skrzyński. W latach 80 XX wieku, dwór nabył Krakowski Ośrodek Postępu Rolniczego, który w latach 1987-1990 dokonał renowacji obiektu. Od roku 1997 zespół dworski w Karniowicach należy do prywatnego właściciela, jest niedostępny dla osób zwiedzających.

Opis:
Dwór w Karniowicach pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku. Pierwotnie był to obiekt murowany, wykonany w stylu późnobarokowym. W 1860 roku, ówczesny właściciel dóbr w Karniowicach dokonał przebudowy dworu.

Dwór jest zbudowany na planie kwadratu, jest parterowy, podpiwniczony. Nakryty jest łamanym, gontowym dachem. Dwór, od strony frontowej, w narożnikach ma niewielkie, ośmioboczne alkierze o kształcie wieżyczek. Obiekt posiada portyk, który umieszczony jest nad gankiem z neorokokowym szczytem, herbem Ślepoworon i łacińską sentencją „Miłość ojczyzny naszym obowiązkiem”.

W pobliżu dworu znajduje się sześcioboczna, XVII wieczna kaplica wykonana w stylu barokowym. Kaplica pw. Św. Marii Magdaleny ma formę małego kościoła z ołtarzem o bogatej dekoracji, z sześcioma tablicami epitafijnymi z lat 1665-1675.

Dwór i kaplica otoczone są parkiem krajobrazowym zaprojektowanym na przełomie XVIII i XIX wieku. Dwór wspólnie z kaplicą i parkiem, tworzy zespół dworski wpisany do rejestru nieruchomych zabytków.

Rejestr zabytków:
Karniowice Gm. Zabierzow- zespół dworski : dwór, park, A-324 z 15.11.1971 [A-656/M]
Karniowice gm. Zabierzów – kaplica dworska p.w. św. Marii Magdaleny, A-325 z 15.11.1971 [A-308/M]

Bibliografia:

Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982.
Dvořák M., Dwory, zamki, pałace, Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2005.
Jaroszewski T., Dwory i dworki w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo: Sport i Turystyka MUZA S.A., 1997.
Plan Odnowy Miejscowości Karniowice na lata 2009- 2015 ( załącznik nr 1 do Uchwały nr XL/3703/09 Rady Gminy Zabierzów z dnia 4 wrzesnia 2009 r.), [ PDF], dostęp 28.07.2020 http://bip.malopolska.pl/pobierz/575902.html

Strony internetowe:
http://sbk.treespot.pl/658-sbk-poznobarokowy-dwor-w-karniowicach, dostęp 28.07.2020
https://odtur.pl/atrakcje/karniowice-dwor-w-karniowicach.html, dostęp 28.07.2020

Ustawienia