Historia:
Ropa to wieś znajdująca się w gminie Ropa, w powiecie gorlickim, w województwie małopolskim. Wieś została założona w wieku XIV, jako wieś królewska ulokowana na prawie niemieckim.
Pierwotny dwór w Ropie został wzniesiony w XVI wieku, przez właścicieli wsi – rodzinę Brzeńskich. Dwór pełnił wówczas rolę budowli obronnej. W XVIII wieku, dobra przejęła rodzina Domaradzkich. Jednakże, ze względu na liczne napady i rabunki beskidnickich zbójów, rodzina ta opuściła wieś i przeniosła się do innej siedziby. Dwór w tym czasie, został przebudowany i przystosowany do pełnienia funkcji lamusa.
Następnie, opuszczony majątek wraz z dworem stał się własnością starosty bieckiego Wilhelma Siemieńskiego i jego rodziny. W 1803 roku, syn Wilhelma dokonał rozbudowy i przebudowy dworu. Powstał budynek w stylu barokowo – klasycystycznym, wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, nakryty dachem łamanym. Od strony frontowej, dwór był parterowy. Od strony ogrodu, budynek posiadał piętro. Dwór posiadał wyższe boczne partie, a także sześciokolumnowy portyk w elewacji frontowej. W sąsiedztwie obiektu powstał także lamus oraz dwie, murowane oficyny. Pełniły one funkcje kuchni i zaplecza gospodarskiego dla uroczystości i przyjęć odbywających się we dworze. Dwór i jego zabudowania gospodarcze ulokowano w założonym parku krajobrazowym.
Od około roku 1850, dobra i dwór w Ropie często zmieniały właścicieli, wśród których można wymienić: Skorchowskich, Mieroszewskich, Wowkonowicz.
W 1945 roku, zgodnie z polityką ówczesnych władz, dwór i grunta dworskie w Ropie, zostały odebrane prawowitym i ostatnim właścicielom. W 1946 roku, obiekt stał się własnością Skarbu Państwa, w którym umieszczono: Urząd Gminy, przedszkole, bibliotekę, kilka oddziałów szkolnych. Jedna z oficyn, funkcjonowała jako siedziba Milicji Obywatelskiej.
W latach 80 XX wieku, obiekty dworskie, zostały przekazane Wojewódzkiemu Ośrodkowi Kultury w Nowym Sączu. Instytucja ta dokonała kosztownych remontów, w tym ogrodzenia oraz betonowej wylewki wewnątrz budynku. Niestety, dalsze inwestycje finansowe i remonty, zostały wstrzymane w związku z roszczeniami dawnych właścicieli dworu. Dwór ulegał coraz większym zniszczeniom i dewastacji, popadał w coraz większą ruinę. Kolejni, nowi właściciele nie posiadali bowiem wystarczających nakładów finansowych na remont i utrzymanie dworu.
Dopiero, na początku XXI wieku, sytuacja dworu uległa znaczącej zmianie i poprawie. Zabudowania dworskie wraz z przyległymi gruntami zostały zakupione przez prywatnego właściciela. Podjął się on gruntownego remontu kompleksu dworskiego z przeznaczeniem na centrum hotelowe i restauracje.
Opis:
Kompleks parkowo – dworski ulokowany w centrum miasteczka Ropa, składa się z: dworu, dwóch murowanych oficyn, lamusa oraz parku krajobrazowego.
Dwór w Ropie to budynek powstały w XVI lub XVII wieku, przebudowany w 1803 roku.
Dwór jest wykonany w stylu barokowo – klasycystycznym, murowany i parterowy.
Posiada piętro z wyższymi partiami bocznymi od strony ogrodu, od frontu zdobiony jest sześciokolumnowym portykiem z trójkątnym przyczółkiem. Nakryty jest dachem wysokim, łamanym. Przed fasadą dworu, po bokach podjazdu znajdują się dwie oficyny, wykonane w stylu klasycystycznym, parterowe, pokryte czterospadowymi, wysokimi dachami.
Lamus, wielokrotnie przekształcany jest obecnie murowany, piętrowy, nakryty dachem dwuspadowym, udekorowany
w stylu secesyjnym. Kompleks dworski znajduje się w parku, zaprojektowanym w stylu angielskim, z dwoma stawami oraz kilkoma ponad stuletnimi drzewami.
Aktualnie, tj. w roku 2020, znajduje się tutaj hotel i restauracja należąca do prywatnego właściciela.
Rejestr zabytków:
Ropa gm. Ropa – zespół dworski: dwór. 2 oficyny, lamus, park, A-180 z 24.04.1972, A-547 z 29.07.1996 i z 21.07.1997
Bibliografia:
Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1982.
Chłap-Nowakowa J., Dwór polski : architektura, tradycja, historia, Kraków : Wydawnictwo Kluszczyński, 2007.
Dvořák M., Dwory, zamki, pałace, Kraków : Wydawnictwo Kluszczyński, 2005.