Podłaźniczka

Zanim w okresie bożonarodzeniowym w domach pojawiła się choinka, tradycyjną ozdobą była podłaźniczka, zwana również sadem (czubek jodły, świerku lub sosny), podwieszana pod sufitem do góry nogami.

Wiecznie zielone gałązki świerku, jodły lub sosny dekorowane były: jabłkami, orzechami, ciastkami, łańcuchami, ozdobami z papieru i bibuły, światami z opłatków, zapalano również na nich świeczki. Dekoracją “sadu” przeważnie zajmowały się dziewczęta, ubierając go w ozdoby naturalne i ręcznie wykonywane. Każda z ozdób zawieszanych na „sadzie” miała swoją symbolikę i znaczenie wywodzące się z ludowych wierzeń:
Jabłka – zapewnić miały zdrowie i urodę. Były symbolem płodności, młodości, siły i dobrobytu.
Orzechy – traktowane były jako znak zdrowia, mądrości, cierpliwości. Przynosić miały bogactwo i siły witalne.
Ciastka, wypieki – wskazywały, a jednocześnie zapewnić miały dostatek i dobrobyt w roku nadchodzącym.
Łańcuchy (wykonane ze słomek przewlekanych kwiatkami, krążkami, kokardkami z kolorowego papieru) – w ludowej tradycji uważano, iż wzmacniają więzi rodzinne, ochraniają dom przed kłopotami.
Łańcuch wykonany ze słomy, miał magiczną moc wyzwalania, zarazem wzmagania płodności i urodzaju. Duża ilość elementów słomianych i kolorowych, długość łańcucha naśladować miały obfitość, tym samym sprowadzać do domu, zagrody i na pole: plenność, bogactwo, szczęście i dostatek.
Świeczki – symbolizowały pamięć i kult zmarłych, podobnie jak świece zapalane na grobach. Boże Narodzenie, bowiem pierwotnie miało charakter zaduszkowy. W tym dniu powszechna była obecność duchów przodków i modlitwa za nich przy zapalonej świecy. Oświetlony sad, miał też ułatwiać wędrującym duszom przodków dotarcie do domu. Jednocześnie, zapalone świece były środkiem ochronnym przed złymi mocami i duszami, nieszczęściami i urokami.
„Światy”- ozdoby wykonywane z opłatków, traktowane były jako ochrona przed chorobami, złym urokiem. Wieszane na “podłaźniku” zapewniały: dobrobyt, urodzaj, miłość w rodzinie, pannom szybkie i szczęśliwe zamążpójście.
Obecnie, część z tych dekoracji posiada nową, chrześcijańską symbolikę. Zostały one również wyparte przez inne przypominające je ozdoby. Natomiast „ sad”, „podłaźniczkę” zastąpiono, znaną nam choinką. Do dnia dzisiejszego jest ona powszechnie kojarzona z biblijnym drzewem poznana dobra i zła, symbolem Chrystusa i Jego narodzenia. Często na jej szczycie umieszczana jest gwiazda(chrześcijański symbol) przywołująca gwiazdę betlejemską za którą podążali Trzej Królowie.



Ustawienia