Święta Barbara wedle legend hagiograficznych była córką wpływowego człowieka, poganina Dioskura z Nikomedii (dzisiejsza Turcja). W tajemnicy przed rodziną przyjęła chrzest i poświęciła się Chrystusowi, żyjąc w dozgonnej czystości. Za przyjęcie chrześcijaństwa była dręczona przez swojego ojca, m.in.: Dioskur uwięził córkę w wieży, skąd udało jej się uciec. Schronienie znalazła w górze, która wskutek cudownego działania rozstąpiła się, tworząc bezpieczną grotę. Mimo to, została odnaleziona przez służbę ojca i przekazana władzom rzymskim. Była w okrutny sposób torturowana, w końcu została skazana na śmierć poprzez ścięcie mieczem. Wyrok wykonał ojciec Barbary, który zaraz po zabiciu córki, został śmiertelnie rażony piorunem. Okoliczności życia i śmierci Barbary spowodowały, że uznana została za patronkę ludzi narażonych na gwałtowną i niespodziewaną śmierć, pracujących w trudnych i niebezpiecznych warunkach, a więc: górników, hutników, budowniczych, żołnierzy, saperów. Jest ona również opiekunką flisaków, marynarzy i przewoźników wodnych. W polskiej tradycji kościelnej, święta Barbara jest patronką dobrej śmierci, której powierza się ludzi umierających. „Barbara święta o górnikach pamięta” dzień świętej Barbary jest tradycyjnym świętem górników, zwanym popularnie Barbórką. Obchody barbórkowe na ziemiach polskich znane są już od XVIII wieku, a po dzień dzisiejszy nadal są kultywowane. Barbórka zazwyczaj rozpoczyna się uroczystą mszą święta, po której przy akompaniamencie orkiestry górniczej, rozpoczyna się marsz ulicami i osiedlami zamieszkanymi przez górników, by ostatecznie dojść pod siedzibę dyrekcji zakładu. Tam zazwyczaj odbywają się akademie, koncerty, spotkania braci górniczej, a następnie wspólne celebrowanie uroczystości. Ten dzień, bogaty jest w różnorodne zwyczaje. Między innymi, młodzi adepci zawodu przyjmowani są w szeregi górników. W tym celu odbywają się tzw. „wyzwoliny” czy „skoki przez skórę”. Ponadto, nowo mianowani górnicy muszą się „wkupić” w łaski starszych, poprzez ufundowanie i podarowanie poczęstunku lub napitku.
W powiecie chrzanowskim, Barbórka szczególnie uroczyście obchodzona jest w Libiążu, który posiada ponad stuletnie tradycje górnicze.
Opracownanie: Izabela Jarczyk